Διαφάνεια και Αξιοκρατία

Αφορμή για αυτή την ανάρτηση είναι το ποστ του blog-όφιλου ioannisk που με χτύπησε εκεί που πονάω!

Το Φεβρουάριο που μας πέρασε έκανα μία αίτηση στο ΙΚΥ για μια υποτροφία μεταδιδακτορικής έρευνας. Η διαδικασία έχει δύο φάσεις και διαρκεί συνολικά 10 μήνες (τώρα τι κάνουνε 10 μήνες μη με ρωτήσετε...). Σε πρώτη φάση τους στέλνεις το βιογραφικό σου και μία ερευνητική πρόταση για την επόμενη χρονιά. Αυτό βαθμολογείται και αν περάσεις τη βάση σου ζητάνε να τους πας αντίγραφα δημοσιεύσεων, βρεαβείων, υποτροφιών, κλπ, για να τα βαθμολογήσουνε κι αυτά. Και κάποια στιγμή το Νοέμβριο ανακοινώνονται τα αποτελέσματα.

Την υποτροφία δεν την πήρα, οπότε, τι πιο φυσιολογικό, θέλησα να δω τις βαθμολογίες. Με πληροφορήσανε πως μπορώ να πάω από εκεί με την ταυτότητά μου για να δω μόνο τη δική μου βαθμολογία. Πήγα λοιπόν και είδα πως ενώ στην ερευνητική πρόταση πήρα 85/100, από βαθμολογητές που ασχολούνται με το ίδιο ερευνητικό αντικείμενο, στις δημοσιεύσεις, βραβεία, κλπ, πήρα ... 28.5/100! Και μάλιστα από βαθμολογητές σε εντελώς διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα! Δεν ισχυρίζομαι πως έχω τις καλύτερες δημοσιεύσεις στον κόσμο, αλλά το 28.5/100 σημαίνει πως είσαι μάλλον άχρηστος! Ζήτησα να δω τις βαθμολογίες των επιτυχόντων αλλά μου απαντήσανε πως είναι «προσωπικά δεδομένα».

Έφυγα και αποφάσισα να το ψάξω λίγο το θέμα. Μετά από αρκετή αναζήτηση στο google βρήκα πως ο ένας από τους 6 που πήρανε την υποτροφία δουλεύει στο ίδιο εργαστήριο με τον ένα από τους βαθμολογητές που μου έβαλε 28/100! Τα πράγματα άρχισαν να γίνονται ύποπτα πλέον, και η αλήθεια είναι πως για το ΙΚΥ δεν είχα ακούσει τα καλύτερα λόγια, αλλά προσπαθούσα να μην επηρεάζομαι. Επικοινώνησα με το συήγορο του πολίτη και με πληροφόρησαν πως είναι δικαίωμά μου να δω τις βαθμολογίες και πως προσωπικά δεδομένα είναι μόνο έγγραφα όπως π.χ. πιστοποιητικά υγείας. Με συμβούλεψαν μάλιστα να κάνω γραπτή αίτηση.

Ξαναπηγαίνω λοιπόν στο ΙΚΥ με έτοιμη την αίτησή μου. Ζητάω και πάλι προφορικά από την κοπέλα στο τμήμα διαγωνισμών να δω τις βαθμολογίες των επιτυχόντων.

- Δε γίνεται αυτό κύριε.

- Εγώ όμως έμαθα ότι γίνεται.

- Από πού το μάθατε?

- Από το συνήγορο του πολίτη.

Αυτή πρέπει να ήταν η μαγική λέξη. Η κοπέλα πετάχτηκε από την καρέκλα της και ζήτησε συγγνώμη για να πάει να μιλήσει με τη διευθύντριά της!

Μετά από λίγα λεπτά ήρθανε μαζί και η διευθύντρια με ύφος αρκετά ενοχλημένο με ξαναρώτησε τι θέλω. Της το επανέλαβα και μου έδειξε ένα ΦΕΚ που γράφει πως για τη συγκεκριμένη υποτροφία απαγορεύεται να γνωστοποιούνται οι βαθμολογίες σε τρίτους, όπως και τα πρακτικά των συνεδριάσεων που καθορίζουν τις επιτροπές αξιολόγησης!!! Παρ’όλα αυτά κατέθεσα την αίτησή μου και έφυγα.

Σε επόμενη επικοινωνία μου με το συνήγορο του πολίτη έμαθα πως η συγκεκριμένη διάταξη πέρασε (για την ιστορία: από τον κ. Ευθυμίου του ΠΑΣΟΚ, το 2003) μετά από αντίστοιχη απόφαση του συνηγόρου που ζητούσε από το ΙΚΥ να κοινοποιεί βαθμολογίες. Η κοπέλα μου είπε πως ο νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός, αλλά ο μόνος αρμόδιος να το πει αυτό είναι τα δικαστήρια, όπου μπορεί να χάσω πολύ χρόνο και χρήμα χωρίς αποτέλεσμα...

Για την ώρα περιμένω επίσημη γραπτή απάντηση από το ΙΚΥ για να τους κάνω αναφορά στο συνήγορο του πολίτη. Πολύ θα ήθελα να το συνεχίσω στα δικαστήρια, αλλά δεν ξέρω ακόμα αν θα το κάνω...

Αυτό που δεν έχω καταλάβει ακόμα σ’αυτή τη χώρα είναι γιατί τα πάντα πρέπει να είναι στημένα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση δε λέω πως έπρεπε να πάρω εγώ την υποτροφία. Αλλά έπρεπε τις βαθμολογίες και όλα τα δικαιολογητικά των υποψηφίων να μπορεί να τα δει ο καθένας. Άλλωστε οι δημοσιεύσεις δεν είναι προσωπικό δεδομένο απ’όσο γνωρίζω, το αντίθετο μάλιστα... Και το ακόμα χειρότερο είναι πως έχουμε διατάξεις, μέσα σε άσχετους νόμους (όποιος νομικός ενδιαφέρεται, το ΦΕΚ στο οποίο αναφέρομαι είναι το Ν. 3149/141, 10/6/2003), που ενισχύουν την αδιαφάνεια.

Και αναρωτιόμαστε μετά γιατί υπάρχει αυτή η απογοήτευση στους νέους (δε συμφωνώ καθόλου με τον τρόπο αντίδρασης, αλλά καταλαβαίνω απόλυτα τους λόγους της απογοήτευσης). Για επίλογο αντιγράφω από τον Economist της περασμένης εβδομάδας:

"...But far more important are problems that no Greek government has tackled. To find out what they are, ask any of the Greek-born scholars, entrepreneurs, artists and other talented types who flourish all over the world but recoil at working in their homeland, much as they love it.

As any homesick Hellene can tell you, their country can be a maddening place for people with drive and flair. The world’s universities are full of Greek academics, but the country’s own campuses are dogged by poor administration, strikes and a state monopoly on higher education. In its university system Greece hews closer to the worst aspects of the Ottoman past (such as bureaucracies that block innovation) than does Turkey, with its fine range of public and private campuses.

In health, schooling and other public services, bad state provision fuels a huge under-the-counter market—creating in turn vested interests opposed to any change. Life is tough for youngsters with energy and talent but no cash or connections. To get anywhere, they spend all day in rotten state classrooms, then trek off to private night schools where the same teachers do a slightly better job in return for money. Anybody who negotiates those hurdles must then face a dismal job market—either a dreary, dysfunctional public sector or a private sector crimped by crooked tax inspectors and crazed regulators..."